Demografia-zahartzearen eta milaka enpresa txiki eta ertainen ixte isilaren testuinguruan, enpresak langileei transmititzea ekonomia-ehuna zaintzeko funtsezkoa da. Jardueraren eta enpleguaren jarraipena bermatzeaz gain, aliatu indartsu bat ere badu: PFEZaren foru-esparru fiskala Euskadiko hiru lurralde historikoetan.
Bizkaiko (13/2013 FA), Gipuzkoako (3/2014 FA) eta Arabako (33/2013 FA) PFEZaren Foru Arauek funtsezko printzipio bat aitortzen dute: bere enpresa egunero altxatu dutenei eskualdatzen dienak ez du sortutako ondare irabaziagatik zergarik ordaindu behar. Baldintza jakin batzuk betetzen badira —eskualdatzailearen adina, zuzendaritza-eginkizunak uztea, eskuratzaileen lan-iraupena, besteak beste—, eragiketa hori salbuetsita egongo da PFEZean tributatzetik.
Pizgarri horrek garrantzi handia du. Enpresa-transmisio baten kostu fiskala saihesteak ahalbidetzen du jabe askok lekukoa pasatzea planteatzea beste inori saldu edo jarduera likidatu ordez. Eta, are garrantzitsuagoa dena, langileei bazkide bihurtzeko bide errealista eskaintzen die, segurtasun juridikoarekin eta erakundeen babesarekin.
Kopuru aldetik, salbuespen honek aurrezki fiskal nabarmena ekar dezake: eskualdatzearen ondoriozko ondare irabaziaren arabera PFEZean zergarik ordaintzen ez duenez, eskualdatzaileak zerga saihestu dezake, lortutako irabaziaren gainean %25eraino irits daitekeen karga. Hala, adibidez, 300.000 euroko gainbalioa duen transmisio batean, aurrezki fiskala 75.000 eurotik gorakoa izan daiteke. Abantaila hori, beraz, juridikoa ez ezik, ekonomikoa ere bada, argi eta garbi.
Enpresen ondorengotza planifikatutako, bidezko eta zergei dagokienez bideragarria den prozesu bihurtzea iraunkortasun ekonomikoaren eta gizarte-kohesioaren kontua da. Ezagutzen dutenen eta hazten lagundu diotenen eskuetan irauten duen enpresa bakoitza garaipen kolektiboa da, eta errelebo naturalaren eta tokiko ekonomia sendo eta errotuaren aldeko apustu argia egiten du. Zerga-araubide horretaz baliatzea ez da legezkoa bakarrik. Argia da. Eta, batez ere, kontatzea merezi duen aukera da. Eta ihardetsi.
Enpresak langileei eskualdatzean ondare-irabazitik salbuesteko baldintzen konparazioa.
| Baldintza | Bizkaia (13/2013 FA) | Gipuzkoa (3/2014 FA) | Araba (33/2013 FA) |
| Eskualdatzailearen adina | ≥ 60 urte edo ezintasun iraunkor absolutua/baliaezintasun handia | Bizkaian bezala | Bizkaian bezala |
| Zuzendaritza- eta ordainketa-eginkizunak uztea | Eskualdaketa egin eta hurrengo 2 urteetan | Eskualdaketa egin eta hurrengo 2 urteetan | Eskualdaketa egin eta hurrengo 2 urteetan |
| Langile eskuratzailearen antzinatasuna | Arauan zehaztu gabe | Aurreko 5 urteetan enpresan edo taldean lan egindako 2 urte gutxienez | Aurreko 5 urteetan enpresan edo taldean lan egindako 2 urte gutxienez |
| Parte-hartzeari eta lan-harremanari eustea | 5 urte eskualdaketatik | 5 urte eskualdaketatik | 5 urte eskualdaketatik |
| Langilearen eta senitartekoen gehieneko partaidetza-portzentajea | ≤ %40 | ≤ %40 | ≤ %40 |
| Eskualdaketaren formalizazioa | Foru Ogasunean aurkeztutako eskritura publikoa edo agiri pribatua | Foru Ogasunean aurkeztutako eskritura publikoa edo agiri pribatua | Foru Ogasunean aurkeztutako eskritura publikoa edo agiri pribatua |
FSE+ programa 2021-2027
Artikulu hau Esku-aldatuz Proiektuaren zati bat da, Europar Batasunak kofinantzatua eta dagoeneko existitzen diren enpresen proiektuak kontserbatzea helburu duena. Enpresa edo negozio bizi baten transmisioaren bidez pertsona eskuratzaileen ekintzailetza bultzatzea barne hartzen du; langileekiko transmisioa berariaz lantzeko aukera ematen du, eta, ondorioz, gizarte-ekonomiako enpresa bat sustatzen du; baita lan autonomoaren sustapena ere, enpresa edo negozioa langabe bati transmitituz: eta, nagusiki, jarduera ekonomikoari eusteko eta enplegua suntsitzea saihesteko aukera ematen du.
Helburua da laguntza baten bidez enpresa-transmisioko prozesu bati aurre egingo dioten enpresa eta negozioei laguntza ematea.